VİP İBADET İÇİN CAMİLERE HÜNKAR KAPISI GELİYOR
274 yıl sonra yeniden başlıyor.
Osmanlı Sultanı Abdülaziz tarafından 1740 yılında padişahların ve ayrıcalıklı kişilerin ibadeti için caminin orijinalliği bozularak oluşturulan ‘Hünkar Kapısı’ bölümü tekrar açılıyor. 615 yıllık caminin kuruluşunda bulunmayan VİP odası Cumhuriyet dönemiyle birlikte eşit yurttaşlık ve eşit ibadet hakkı kapsamında kapatılmıştı.
Bursadabugun’den Rabia Deniz’in haberine göre 1740 yılında Osmanlı Sultanı Abdülaziz tarafından 'güvenlik' gerekçesiyle doğu duvarında açtırılan 'Hünkar Kapısı', cumhuriyet dönemiyle birlikte kapatıldıktan yaklaşık 100 yıl sonra yeniden açılacak.
200 YIL PADİŞAHLAR KULLANDI, ŞİMDİ SIRA...
Cemaatin bir kat üstünde namaz kılınan 'Halifelik Makamı'na çıkan Hünkar Kapısı, tam 200 yıl boyunca padişahlar tarafından kullanılmıştı. Bugün ise cemaatle birlikte namaz kılmak istemeyen protokol üyelerine tahsis edilecek. Tarihi yapının orijinalliğini ve binanın statiğini bozmayı göze alan Bursa Valiliği'nin bu talebini Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kabul ederse, İslam dünyasının 5. mabedi Ulucami'de VİP ibadet dönemi başlıyor.
ULUCAMİ'NİN ORJİNALLİĞİNİ VE YAPININ STATİĞİNİ BOZACAK
Sultan Abdulaziz döneminden sonra ilk kez gündeme gelen Hünkar Kapısı'nı yeniden açma girişimleri sessiz sedasız sürerken, Bursa Valiliği de Vakıflar Bölge Müdürlüğü'ne caminin rölöve, restitüsyon, restorasyon projesini çizdiriyor. Çünkü; Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu'ndan daha önce "ret" cevabı alan Bursa Valiliği bu kez kararlı... Ancak Ulucami'nin ilk yapıldığı döneme uygun olarak korunan 3 ana kapısına bir yenisinin daha eklenmesi, hem yapının statiği hem de caminin orijinalliği açısından riskli...
İMAM ODASI OLARAK KULLANILIYOR
Bursa'nın en önemli miraslarından Ulu Cami'ye Valilik'in girişimiyle açılması istenen 4. Kapı, imam odasının bulunduğu alana çıkıyor. Günümüzde Hünkar Mahfili'ne ulaşım sadece cami içindeki kapıdan sağlanırken bir dönem söz konusu kapının karşısına denk gelen ve caminin doğu cephesindeki güneyden ikinci pencerenin geçide dönüştürülmesi halinde dışından da ulaşım sağlanacak. İmam odasının bulunduğu alandan Hünkar Mahfili'nin üst kısmında ise mahfil için tasarlanmış bir tavan bulunuyor. Harimin genelindeki üst örtü sisteminin bir parçası olan güneydoğu köşesindeki kubbe ise hünkar mahfilinin de üst örtüsü durumunda...
BÖLGE KURULU REDDETTİ
Eski Vali Şahabettin Harput döneminde Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'ne gönderilen proje 'Caminin orijinalini bozduğu için' reddedilirken, Hünkar Mahfili'nin yapılması Vali Münir Karaloğlu'nun döneminde yeniden gündeme geldi. 17.04.2014 tarihinde Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'ne yeniden gönderilen raporda 4. Kapı'nın açılması istendi. Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü ise, mülkiyeti Vakıflar Genel Müdürlüğü'ne ait Ulu Cami'nin rölöve, restitüsyon ve restorasyon projesini istedi.
PADİŞAHLARIN DAHA RAHAT GİRİP ÇIKABİLMESİ İÇİN
Cumhuriyet döneminde Ulucami'nin aslına uymadığı gerekçesiyle kapatılan ve pencereye dönüştürülen kapı, Sultan Abdulaziz döneminin ardından ilk kez gündeme geldi. Sultan Abdulaziz'in güvenlik gerekçesiyle Ulucami'nin bir penceresini kapıya dönüştürdüğü ve Hünkar Mahfili olarak kullanılan kapının 1900'lü yıllarda yeniden eski haline getirildiği biliniyor. Hünkar Mahfili, Padişahların Cuma ve Bayram namazlarını, ayrıca Kandil gecelerinde yatsı namazlarını bulundukları şehrin önemli camilerinde kılmaları nedeniyle, Osmanlı mimarisinde 'Hünkar Mahfili' ya da 'Mahfil-i Hümayun' olarak adlandırılan, Padişahların ibadeti için oluşturulmuş, özel mekanlar olarak biliniyor.
ÇİZİMLER HAZIRLANDI
Reddedildikten sonra Vali Münir Karaloğlu döneminde 17.04. 2014 tarihinde yeniden hazırlanan rapor, Bursa Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu Müdürlüğü'ne gönderildi. Hazırlanmış olan çalışma özellikle Bursa Ulu Camii'nin Hünkar Mahfili'ni ele alıyor. Hünkar Mahfili'ne daha önceki dönemlerde açılmış olduğu bilinen kapının yeniden açılması talep edildi. Bu amaçla Ulu Cami'nin kısmi rölöve çizimleri hazırlanmış ve yapıya ait eski fotoğraflardan yararlanılarak hünkar kapısı için bir öneri projesi hazırlandı.
RAPORDA İSE ŞU İFADELERE YER VERİLDİ;
"Günümüzde Hünkar Mahfili'ne ulaşım sadece harim içindeki kapıdan sağlanırken bir dönem söz konusu kapının karşısına denk gelen ve caminin doğu cephesindeki güneyden ikinci pencerenin geçide dönüştürülmesi suretiyle hünkar mahfiline harim dışından da ulaşım sağlanmıştır. Söz konusu pencerenin Hünkar Mahfili kapısı olarak kullanıldığı görülmektedir. Yapının ilk halinde pencere olarak tasarlanmış olan ve daha sonra özel bir girişe dönüştürülen açıklık 1954 yılındaki restorasyonda özgün hale dönüştürülmüştür. Özgün halinde Hünkar Mahfili'ne sahip olmayan yapıya böyle bir eklenti yapılmasının sebebi cami ve çevresinde yaşayan insanlara verilen önemi ve değeri göstermek olduğu gibi aynı zamanda sultanın söz konusu yapıları ziyaretinde kullanacağı özel bir mekana duyulan ihtiyaçtan da kaynaklanmıştır. Hünkar Mahfili'nde doğu cephesi üzerinde daha önceden var olduğu tespit edilmiş olan kapının yeniden açılması öngörülmektedir. Bu kapı yapıya daha sonradan eklenmiş bir dönem eki niteliğinde olup yeniden açılarak korunması önerilmektedir."
Kaynak: