Dede Ersel Aksu
NETEKİM 'T' HARFİNİ DE EKLEDİK !
ASSUBAYLAR 33 YILDIR BU HARFİ SİLDİRMEK İÇİN UĞRAŞIYOR !
ASTSUBAY MI, ASSUBAY MI, ASUBAY MI?
Bazı yazı ve makalelerde 'astsubay’ yerine ‘assubay’ yazıldığını sıkça görüyoruz. Hangisi doğru diye tereddüt ediyoruz. Sosyal medyada Türkçe hassasiyeti olanlar sık sık “assubay” yazanları eleştirerek “astsubay” şeklinde yazması için uyarıyor.
TBMM DİLEKÇE KOMİSYONUNA MÜRACAAT ETTİLER..
Bu günlerde assubayların en çok üzerinde durduğu konulardan biri de, meslek adlarının değiştirilmesi. Öyle ki bunun için emekli bazı emekli assubaylar, TBMM Dilekçe Komisyonuna “astsubay” kelimesinin “assubay” olarak yazılması için müracaat etti. Peki bu nereden çıktı, bir meslek grubu neden adının değişmesini istesin ?
12 EYLÜLÜN İZLERİ SİLİNEMİYOR..
Konuyu araştırınca farklı bilgilere ulaştık. Aslında assubaylar 33 yıl önce, 12 Eylül Döneminde Kenan EVREN’in 5802 sayılı “Astsubay Kanununa” Atıfta bulunarak yazılı emri ile değişen meslek isimlerini geri istiyorlar! 33 yıl önce 12 Eylül askeri darbesini yapan Kenan Evren ve ekibi, bir darbe de assubaylara yapmış ve bu konuyu o kadar önemli görmüş ki, bir harf için emir yayınlamışlar, “Herkes yerini, haddini, hududunu bilsin” diye “as” olan assubaylar, bir geceyarısı çıkan emirle “ast” yani “astsubay” olmuştur. İşte assubaylar 33 yıl önce darbe döneminde ellerinden alınan meslek adının doğru şekli olan “assubay” olarak yazılması ve bu konuda Türk Dil Kurumunun gerekli düzenlemeyi yapması için çalışıyorlar.
.
EMEKLİ ASSUBAYLAR ANLATIYOR;
Emekli Assubay Ersen Gürpınar ve arkadaşlarının yönetimde olduğu, www.emekliassubaylar.org sitesinde yayınlanan ve bize de çalışmamızda kaynak olan, ‘Niçin Assubay’ isimli makalede konunun detayları verilmekte, bir mesleğin adı ile nasıl oynandığı gözler önüne serilmektedir.
Yine o günlerde görevde olan, Emekli Assubay Selçuk İÇER’in bir yazısı önem kazanıyor;
“1980 darbesine kadar Basın yayın dahil birliklerde, iç yazışmalarda Assubay şeklinde yazıyor ve kullanıyorduk, Darbeyi müteakip Kenan EVREN imzalı emirle “Assubay” olarak yazılmayacağını, “Astsubay” olarak yazılacağını ve söyleneceğini 5802 Sayılı Astsubay Kanununa sayılı kanuna da atıfta bulunarak yasaklamıştır. Daha sonra da TDK’nın yayınlarında sözlük vb.de ‘ASSUBAY’ olarak yazılanlar kaldırılarak, ‘ASTSUBAY’ olarak konulmuştur.”
1970-1975 ASSUBAY OLAYLARI ‘ASSUBAY’ İSMİNİ YAYGINLAŞTIRIYOR
1970-1975 Assubay eşlerinin başlattığı yürüyüş sonrasında, Assubayların birliklerde iş yavaşlatma, bırakma protesto eylemlerinin ses getirmesi, basın yayında geniş yer alması ve Assubay olarak yazılıp söylenmesini, kullanılmasını fazlaca yaygınlaştırmıştır.
"‘Astsubay’ kelimesini ‘Astsubay’ olarak kullanan bizler, "1980 Darbesi" ile başlatılan Assubayları "Ast” olarak psikolojik baskı altına almaya çalışılanlara, kamuoyunda “Ast” imajı yaratma girişimlerine, baskıcı tutuma ve Başta General Kenan EVREN ve Konseyini, komuta kademesini protesto etme adına "ASSUBAY" olarak yazıyor ve kullanıyoruz. Kullanmaya da devam edeceğiz. O günler Assubaylar için zor günlerdi.”
"1980 öncesi amirler tarafından “Assubayım” diyerek nazikçe hitap ederlerken,12 Eylül sonrasında kasıtlı olarak “T” harfinin üzerine basa basa,.. Astsubayıııım ..! hitapları hala kulaklarımızdadır.”
TÜRKÇE GRAMER NE DİYOR?
Peki Türkçe gramer, yazım ve imla yönünden hangisi doğru, ‘Astsubay’ mı, ‘Assubay’ mı?
Malum, Türkçe’de üç sessiz harf yan yana pek kullanılmaz, mesela “üsteğmene üstteğmen, asteğmene astteğmen, asbaşkana astbaşkan veya assoliste astsolist denmez” ve yazım kurallarına uyarız. Ama konu assubaylara gelince hemen bir gece yarsı emri ile “Astsubay” olacak ve art niyet eseri olarak, illa ki ast hecesine vurgu yapılacak! Öyle ya, bizler ordunun ast elemanlarıyız. Bunu unutmamamız, haddimizi bilmemiz gerekir...
TÜRK DİL KURUMUNA DARBECİLERİN BASKISI
Türk Dil Kurumu'na baskı yapıldı ve 1980 öncesi imla kılavuzlarında yazan assubay kelimesi astsubay olarak değiştirildi. Yani Türkçe ses uyumu ve dil kuralları hiçe sayıldı. emir demiri kesti. Çünkü, Türk Dil Kurumu assubaylara konuyu bilimsel olarak açıklamak yerine "teamüller gereği bu şekilde yazılıyor" yanıtını verdi. Aslında ‘astsubay’ denmesi assubayları küçültmez, ‘assubay’ denmesi de assubayları yüceltmez. Assubay yazmalarının tek nedeni uygulanmak istenen tahakküme karşı olmalarından kaynaklanmaktadır.
TÜRK DİL KURUMU BİLGİ EDİNME KANUNUNA GÖRE CEVAP VERDİ
2007 yılında, bu konu ile ilgili olarak Taşkın KIZILYEL isimli emekli astsubay Türk Dil Kurumuna “Bilgi Edinme Kanununa” istinaden müracaat etmiş ve aşağıdaki cevabı almıştır.
Türk Dil Kurumu Başkanlığının Türkçe sözlük ve imla kılavuzlarında bulunan ASTSUBAY kelimesi ile ilgili bilgi edinme hakkıma ait verdikleri cevap aşağıda olduğu gibidir, bilgilerinize. Ancak verilen cevap assubaylar için tatmin edici değildir.
İlgi: 16/01/2007 tarihli yazınız. ;
Astsubay ve asteğmen sözleri ast ve subay, ast ve teğmen sözlerinin birleşiminden oluşmaktadır. İlk kelimenin aslı “ast”tır. Ast sözü Türkçe Sözlük’te şu şekilde tanımlanmıştır:
1. Alt. 2. Birinin buyruğu altında olan görevli, madun. 3. Birine göre alt aşamada olan kimse, madun. 4. Askerlik, rütbe veya kıdemce küçük olan asker.
Üstteğmen ve astteğmen sözlerinde iki 't' harfinin yan yana gelmemesi ve dilde kakafoni oluşmaması için 't' ünsüzlerinden biri düşürülmüştür. Astsubay sözünde ise aynı ses olayı görülmemektedir! Aynı ünsüzden iki tanesi yan yana gelmemektedir. 'Türkiye Türkçesi Grameri' adlı çalışmada şu bilgiler yer almaktadır;
Türkçe kelime köklerinde iki ünsüzün yan yana geldiği durumlar vardır: alt, sırt, üst, art-, ört-, yırt-. Bu köklerden türetilen sözler (altlık, sırtçı, üstlük), çekimli filler (artmış, örtmüş, yırtmış) ve birleşik sözlerde (altyapı, üstyapı, astsubay) üç ünsüzün yan yana geldiği görülmektedir. Cevabı verilmiştir.
TÜRK DİL KURUMU BUNU AÇIKLAYAMADI
Asteğmen sözcüğünün anlamı, “as” ve “teğmenin” birleşimi değil “ast” ve “teğmen” birleşiminden, teğmenin astı yani ondan düşük rütbeli olduğunu gösterirken, teğmenin üstü anlamına gelmekte olan üsteğmende “üs” ve “teğmen” sözcük birleşiminden değil, “üst” ve “teğmen” birleşiminden olmaktadır. Astsubay sözcüğünde neden ısrarla ast değiştirilmemektedir? Burada yatan “astsubay” derken çift sessizlere yapılacak vurguyla anlam değişikliğine neden olabileceğidir. Ama aynı şey diğer iki kelime içinde geçerli oluyorken neden sadece bu astsubay kelimesine uygulandığı açıklanamamıştır.
Yine Üstteğmen ve astteğmen sözlerinde iki 't' harfinin yan yana gelmemesi ve dilde kakafoni oluşmaması için 't' ünsüzlerinden biri düşürüldüğünü ve Astsubay sözünde ise aynı ses olayı görülmediğini, aynı ünsüzden iki tanesi yan yana gelmediği şeklinde açıklayan Türk Dil Kurumu, sözlük ve imza kılavuzlarında bulunan “ASSOLİST, BATTAL, EYYAM, ASSAİ, TAYYARE, TAYYÖR, MADDE, MADDİYAT” vb. yüzlerce kelimelerdeki aynı iki ünsüz harfin yan yana nasıl kullanıldığını konunun bu yönü ile ele alındığında halen açıklayamamıştır.
2013 YILINDA TDK ESKİ BAŞKANI KONUYU ELE ALDI
2013 Yılında Mehmet Afacan isimli emekli assubayın konuyu tekrar gündeme getirmesi üzerine, Türk Dil Kurumu Eski Başkanı Sn. Prof. Dr. Şükrü Halûk AKALIN kendisine attığı Twitte “Askerlik terimlerini Türkçeleştiren Atatürk, astsubayın, assubay, hatta asubay olması gereğini yazdı” diyerek, 12 Eylül Darbesi öncesi sözlük ve imla kılavuzundan bu konuda örnek de vermiştir.
YILLARA GÖRE TÜRK DİL KURUMU SÖZLÜĞÜNDE ASUSBAY'IN YAZILIŞI
***
Sonuç olarak, darbelerde en çok mağdur olan meslek gruplarından biri de assubaylardır. Mesele sadece bir “T” harfi değil, bir mesleğin darbecilere karşı insanlık ve meslek onurudur. Bu nedenle emekli assubaylar meslek adını daima “ASSUBAY” olarak yazacaktır.
ATATÜRK'ÜN BİZZAT YABANCI DİLLERDEN ASKERİ TERİMLERİ TÜRKÇEYE ÇEVİRİRKEN ASSUBAYI "ASUBAY" OLARAK TERCÜME ETMİŞTİR. İŞTE BU KONUDAKİ TÜRK DİL KURUMUNUN YAYINLADIĞI BELGE !
