Doğa binlerce yılda yaptı, insan 35 yılda yuttu!
 
Yusuf Yavuz
Türkiye'nin önemli kumul alanlarından biri olan Antalya'nın Demre ilçesindeki kıyı kumulu, insan eliyle 35 yılda yokedildi. 1973 yılından bu yana bölgede bilimsel araştırmalar yapan Prof. Dr. Turhan Uslu, 1962 yılında başlayan tahribatın ürkütücü boyutlara ulaştığını belirterek doğayı yokederek turizmin gelişmesinin mümkün olmadığını söyledi. 


DEMRE KUMULU İŞGAL ALTINDA
Geçtiğimiz günlerde Sülüklü mevkiinde Orman ve Su İşleri Bakanlığı'nın sorumluluk alanında  bulunan bölgeden kamyonlarla kaçak kum alımıyla gündeme gelen Demre kumullarındaki tahribat, binlerce yılda oluşan doğal alanların insan eliyle bir kaç yılda nasıl yok edildiğini ortaya koydu. Turizm, seracılık ve diğer insan faaliyetleriyle adeta kuşatma altına alınan kumulda 2004-2013 arasında yaşanan son 9 yıllık değişim bile görenleri hayrete düşürüyor. 
 
ALANDA 100'DEN FAZLA BİTKİ TÜRÜ TESPİT EDİLDİ
Gazi Ün. Fen-Ed. Fak. Biyoloji Böl. E. Öğretim Üyesi Prof. Dr. Turhan Uslu, Demre kıyı kumuluna 1973'ten bu yana 4 ayrı bilimsel inceleme gezisi yaptıklarını belirterek bölgedeki tahribatın boyutları hakkında bilgiler verdi. 1988 yılında Prof. Dr. Jean-Marie Géhu ve Prof. Dr. Manuel Costa ile birlikte bölgede yaptıkları incelemeler sonucu kumula ait 100’ün üzerinde bitki türü  tespit ettiklerini belirten Uslu, bu bitki topluluklarından 3'ünün dünyada yalnızca Türkiye'de bulunduğunun altını çizdi. 
 
İLK BÜYÜK TAHRİBAT 1962'DE BAŞLADI
Türkiye ve KKTC'deki kıyı bitki örtüsünün bitki ekolojisi ve bitki sosyolojisi yönünden araştırılması konusunda çalışmalar yapan Prof. Dr. Turhan Uslu, Demre kumulundaki ilk büyük tahribatın 1962 yılında başladığını kaydetti. Geçmişte yapılan ağaçlandırma çalışmalarının ardından kumulun biyolojik çeşitliliğinin de tahrip edildiğine işaret eden Uslu, "kumul, ikinci ve daha büyük tahribatı özellikle sera ve tarlalar ile gördü. Kumulun ortasındaki Demre çayının batı ve doğusundaki kumul alanlarının büyük kısmı seralarla kaplandı. Üçüncü  büyük tahribat kumulun batısında kıyı kumul, acı su ve kıyı tuzcul ekosistemlerinin bulunduğu alanda Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Beymelek Akdeniz Su Ürünleri Araştırma, Üretim ve Eğitim Merkezi binası ve balık yetiştirme havuzları tesis edilerek olmuştur" bilgisini aktardı. 
 
AĞAÇLANDIRILAN KUMUL TURİZME TAHSİS EDİLDİ
Demre kumulunun son yıllarda turizme tahsis edilme çabalarına sahne olduğuna da değinen Prof. Dr. Turhan Uslu, Orman Bakanlığı’nın 1950–1991 yılında rüzgâr erozyonu için kumul ağaçlandırmaları yaparken, 1993 yılında bu kumul ağaçlandırma alanlarını turizmcilere tahsis etmesinin ilginç olduğunu dile getirdi. 
 
ONCA PARA VE EMEK NEDEN HARCANDI
Demre kumulunun yokedilmesinden ilgili bakanlıkları ve sorumlu tutan Uslu, alanın turizme tahsis edilmesini onaylayan dönemin Çevre ve Orman Bakanlığı’na, şu soruların yöneltilmesi gerektiğini vurguladı:"Madem kıyı kumullarını turizmcilere tahsis edecektin 41 yıldır 12 kıyı kumulunda 8.274,5 ha ağaçlandırma için neden onca para ve emek harcadın? Kumulların biyolojik çeşitliliğini neden acele yok ettin? Hiç olmazsa bu tarihe kadar oralarda bilimsel araştırmalar gerçekleşebilirdi. Ağaçlandırmadan önce bu kumullarının biyolojik çeşitliliğini araştırıp nelerin yok olacağını neden sorgulamadın?"
 
35 YILDA ALANIN YÜZDE 75'İ TAHRİP EDİLDİ
Bölgedeki tahribatın boyutlarının, 1957 ve 1992 yıllarına ait hava fotoğraflarının karşılaştırılmasıyla açıkça anlaşıldığını kaydeden Uslu, aradan geçen 35 yıllık süre içinde alanın yaklaşık yüzde 75'inin hatalı kullanım sonucu tahrip edilmesinin ürkütücü olduğunu vurgulayarak, kumulda 1957 yılında 4 adet kum tepesi bulunurken 1992 yılından itibaren hiç  kum tepesi kalmadığını, ayrıca kumulda hiç birikim olmadığının altını çizdi.
 
DOĞAL GÜZELLİK TESİS ETMEYE İNSANIN GÜCÜ YETMEZ 
Biyolojik zenginliklerin doğa koruma, eğitim, doğa turizmi gibi konular açısından gelecek nesillere bırakılması gerektiğine de değinen Uslu, "unutulmaması gerekir ki turizmde güzel oteller tesis etmek insanoğlunun elinde olan bir güçtür. Ancak kıyı kumulları gibi turizmde de önemli doğal güzellikleri tesis etmek insanoğlunun gücünde değildir. Ayrıca doğal güzellikler turizmin gelişmesine neden olabilirken, doğal güzellikleri yok ederek turizmi geliştirmek mümkün olmayacaktır" görüşünü dile getirdi. 
 
GÖREVİNİ YAPAN MEMURA SÜRGÜN 
Kaçak kum alımıyla ilgili haberimizin ardından ilgilerin olayla ilgili tutanak tuttuğu ve savcılığa suç duyurusunda bulunulduğu öğrenildi. Olayla ilgili işlem yapan Demre'de görevli orman muhafaza memurunun ise geçici görevle Akseki'ye gönderildiği öne sürülmüştü.