Milli Kütüphane'nin Depolarında Bulunan 147 Ton Kitap Kilosu 15 Kuruştan Satıldı

Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik’in önceki gün Twitter hesabından yaptığı “Milli Kütüphane’de pek çok eserle ilgili suç teşkil eden uygulamalar tespit ettik” açıklamasında kastedilen suistimal ortaya çıktı. Hürriyet'in iddiasına göre Bakan Çelik’in işaret ettiği suiistimaller, ilk olarak kütüphanenin bir idari toplantısında fark edildi. Bu toplantıda, Milli Kütüphane mühürlü bir yazma eserin Konya Yazma Eserler Başkanlığı’na satıldığı bilgisi alındı.

Yapılan ilk araştırmada 2007’de döküm listesi olmayan, tasnifi yapılmayan 102 ton hurda kitap ve yazılı materyalin, 11 kamyonla Hurdasan’a gönderildiği ve tutanak karşılığında teslim edildiği belirlendi. 2011 yılında da yine 45 ton kitabın 15’er tonluk üç parti halinde Hurdasan’a gönderildiği tespit edildi. Teslim, Hurdasan’ın tutanaklarına ise “Hurda kâğıtların bulunduğu depoların kullanılacağı için acilen boşaltılması” şeklinde yansıdı. Hurdasan’ın farklı zamanlarda satışa çıkardığı bu materyallere, sahaflar ve koleksiyonler büyük ilgi gösterdi. Hatta bir koleksiyonerin kilogramı 15 ile 50 kuruş arasında değişen fiyatlara satılan bu yayınlardan 15 ton aldığı dikkat çekti.

SAHAFLARDA 400-1000 TL

Ankara’daki çeşitli sahaflarda da Milli Kütüphane mühürlü kitaplar bulunuyor. 400 ile 1000 lira arasında satılan bu kitaplar arasında 1860’ta basılmış Hıristiyan teolojisine göre yazılmış Ermenice bir kitaptan, 1800’lü yıllarda basılmış İzmir baskılı yine Ermenice Balkan coğrafyasını anlatan bir diğerine; 1913 yılında tek nüsha halinde Merzifon’da çıkan Yunanca ‘Pontus’ dergisine kadar pek çok eser bulunuyor.

DEĞERLİ KİTAPLAR ÇÜRÜMEYE TERK EDİLDİ

Diğer taraftan, Milli Kütüphane'nin 29 deposundan 5'inde hiçbir işlem yapılmadığı, 346 bin kitabın çürümeye terk edildiği ortaya çıktı.

Depolarda 1500'lü yıllarda yazılmış el yazması tıp, mantık ve retoriğe ilişkin kitaplar, başka hiçbir kütüphanede bulunmayan Osmanlıca gazeteler yer alıyor. Ayrıca Türk Ocağı Koleksiyonu'nun ve eski
Milletvekili Mehmet Tevfik Gerçeker'in bağışladığı koleksiyonun sandukasının hiç ellenmeden toz ve toprak içerisinde olduğu bildirildi.

Milli Kütüphane'nin sisteminde depolarda 1 milyon 355 bin kitap olduğu görülüyor. Okuyucunun ulaşabildiği kitap sayısı ise yaklaşık 700 bin. Dolayısıyla kütüphanenin hazinesinin yarısından fazlası kayıt altında değil. Bir anlamda bu kitaplar okuyucu için yok hükmünde.

Depo olarak adlandırılan bir bölümde ise 1912 yılında İstanbul'da bir kültür derneği olarak kurulan ve Cumhuriyet dönemine dair önemli anlarda rol oynayan Türk Ocağı'na ait koleksiyon yer alıyor. Yaklaşık 40 bin kitaptan ve yüzlerce Osmanlıca eserden oluşan koleksiyon 1976'da Milli Kütüphane'ye devredilmiş.

Yapılan bu son incelemede devredildiği günden bu yana koleksiyonla ilgili hiçbir işlem yapılmadığı belirlendi. Türk Ocağı koleksiyonu arasında tablolar da yer alırken kitaplardan bazılarının kurtarılamayacak kadar yıprandığı gözlendi.

MUSTAFA TEVFİK GERÇEK KOLEKSİYONU

Bağışlandığı günden bu yana hiçbir işlem görmeyen bir diğer özel koleksiyon da TBMM'nin kuruluşundan itibaren görev yapan, Diyanet İşleri ve Vakıflar Vekilliğinin yanı sıra Meclis'te 1920'den ölüm tarihine kadar, 30 yıl boyunca Bursa milletvekilliği yapmış din ve siyaset adamı Mustafa Tevfik Gerçeker'e ait. Gerçeker'in torunları tarafından Milli Kütüphane'ye bağışlanan kitap ve dokümanlar getirilen sandukalarda olduğu gibi bırakılmış.

Depolarda aralarında 400-450 yıllık olanların da yer aldığı toplam 20 yazma eserden oluşan 10 cilt el yazması, şu ana kadar hiçbir nüshası bulunmayan Osmanlıca gazete ve dergiler de bulundu. 1922 yılına ışık tutan bireysel günlüklere ve ilk Meclis'in gizli tutanaklarının bir bölümüne de ulaşıldı.

Yapılan ilk incelemelerde eserlerin bir bölümünün vatandaşlar tarafından bağışlandığı, bir bölümünün ise Milli Kütüphane tarafından satın alınarak temin edildiği belirlendi.

Kültür Bakanlığı tarafından Milli Kütüphane’ye atanan bir ekibin depolarda çürümeye terk edilen eserleri tasnif ederek kullanıma sunacağı bildirildi.

@eyraeyup