Esma Çakır - Roma

BU yıl 56’ncısı düzenlenen Venedik Bienali kapsamında 45 yıldır kullanılmayan bir kiliseyi camiye dönüştüren İsviçreli sanatçı Christoph Büchel, İtalya’da tartışmalara neden oldu. Katolik Kilisesi’nin de tepki gösterdiği cami, izin alınmadan ibadete açıldığı için kapanma riskiyle karşı karşıya.

Christoph Büchel, entegrasyon, dini ve kimlik gibi konulara dikkat çekmek için, 89 ülkenin pavyonunun bulunduğu bienale katılan İzlanda için Santa Maria della Misericordia Katolik Kilisesi’ni camiye dönüştürerek, provokatif bir esere imza attı.

SON ANA KADAR GİZLİ TUTTU

İzlanda ve İsviçre vatandaşı olan Büchel, 42 yıldır özel bir mülkiyet olan ve ibadet için kullanılmayan kiliseyi kiralarken nasıl bir sergi mekanı hazırlayacağını son ana kadar gizli tuttu.

Böylece, Nina Magnusdottir’inin küratörlüğünde hazırlanan ve “Merhamet Camisi” adı verilen proje, Venedik’te bugüne kadarki en siyasi bienal olduğu belirtilen etkinliğin sürpriz ve en çok konuşulan sergi mekanı oldu.

Sanat için gerçekleştirilse de, yaklaşık 20 bin Müslüman’ın yaşadığı ve uzun süredir bir cami yapılması için mücadele verilen Venedik’te ilk kez bir cami hayata geçirilmiş oldu.

Üstelik söz konusu cami, sadece sergi alanı olarak kullanılmıyor. Orada yaşayan ve turist olarak gelen Müslümanlar, burada ibadetlerini de yerine getirebiliyor.

İzlanda Müslüman Toplumu Birliği Başkanı Sverir Agnarsson ise caminin imamlığını yapıyor.

Camiyi gezmeye gelen sanatseverler de, ayakkabılarını çıkararak buraya girebiliyor. Cuma günü açılışı yapılan cami, bienalin son bulacağı 22 Kasım’a kadar açık kalacak.

SANAT ESERİ TEHDİT EDİCİ BULUNDU

Ne var ki, sanatçının kışkırtıcı bulunan eseri, sanatla siyaseti ve Katolik otoriteleri karşı karşıya getirdi.

İtalyan basınında yer alan bilgilere göre Venedik Valiliği, mekanın cami olarak kullanılmasının, mevcut uluslararası durum ve kimi köktendincilerden gelebilecek olası saldırı riski ve kamusal güvenlik adına tehdit edici olmasından ötürü doğru olmadığı yönünde görüşünü açıkladı.

Katolik Kilisesi’nin Venedik’teki temsilciliği, özel bir mülkiyet olsa da, bir kilisenin başka bir dinin ibadet mekanı olarak kullanılmasından önce kendilerinden izin alınması gerektiğini, ancak böyle bir başvuru gelmediği yönünde bir açıklama yaptı.

BELEDİYE: “İBADET YERİ İZNİ ALMAZSANIZ CAMİYİ KAPATIYORUZ”

Venedik Belediyesi ise, söz konusu mekanın bir ibadet yeri olarak kullanılmasına ilişkin resmi izinler alınmazsa, 20 Mayıs’ta burayı kapatacakları uyarısında bulundu.

Sağ görüşlü İtalya’nın Kardeşleri (Fratelli d’Italia) Partisi’ne mensup bazı üyeler de, ziyaretçilerin ayakkabıyla mekana alınmamasından dolayı, buranın bir cami değil, sergi alanı olduğunu öne sürerek, protesto gösterisi düzenledi.

Önümüzdeki günlerde yapılacak olan belediye başkanlığı seçimleri için aday olan işadamı Luigi Brugnaro da, Venediklilerin duygularını dikkate almadan kilisenin camiye dönüştürülmesinin hata olduğunu savundu.

Merkez solun adayı Felice Casson ise, sergi mekanına para ödendiğini ve kim nasıl isterse burayı kullanabileceğini söyleyerek, “Venedik her zaman herkesin tercihine saygılı olmuştur” dedi.

Tartışmalar üzerine açıklama yapan ve İzlanda Pavyonu’na katkıda bulunmuş olan Venedik Müslüman Toplumu Başkanı Amin Al Ahdab, kimseyi kışkırtmak istemediklerini belirterek, “Bu, sadece diyaloğu teşvik edebilecek artistik bir enstalasyondur. Bienal bitince de kapanacak” dedi.