Kışın eksi 50 dereceyi bulan sıcaklıkllarda bile jeotermal enerji kullanılarak seralarda doğal domates yetiştiriliyor. 

13 milyon lira yatırımla kurulan seralardan elde edilen Agrovan markalı domatesler Van piyasasında yerini aldı. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından desteklenen bir projeyle eksi 46 derecede kadar düşen Ayrancılar bölgesinde jeotermal enerji ile ısıtılan seralar 34 bin metrekare alan üzerine kurulu olup 120 kilometre boru döşenerek ısıtılırken, 25’i kadın 35 kişi istihdam ediliyor. Ülkemizde Nisan ayının zam şampiyonu olan domates batı illerinde 10 lirayı gören fiyatlara satılırken, Çaldıran’da üretilen salkım domatesler seralardan ürün sınıfına göre 3 ila 5 lira arasında çıkış yapıyor.

ARTAN FİYATLAR

Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü Kırsal Kalkınma Birimi Koordinatörü Yusuf Taşkın, son dönemde domates fiyatlarıyla ilgili çok yoğun bir gündemin var olduğunu söyledi. “Domates, domates olalı böyle bir itibar görmemiştir belki” diyen Taşkın, “Bir süre daha belki böyle devam. Beklentiler o yönde. Bu her sene belli dönemlerde domatesle ilgili anormal fiyat hareketleri oluyor. Bu sene biraz daha farklı oldu tabi. Tek nedene bağlamak mümkün değil. Her sene nisan-mayıs aylarında seracılık sektörü için bir geçiş dönemi yaşanıyor. Özellikle Antalya bölgesinde seraları yeni yeni üretim sezonuna hazırlık için ve yüksek sıcaklıklardan dolayı üretimde kalamıyor yeni sezona hazırlık yapıyorlar. Dolayısıyla bu dönemde üretimi azalıyor. Özellikle tarla üretimi henüz çıkmamıştır” dedi.

FİYATLARI ARZ TALEP BELİRLER

2016 başından itibaren Rusya'nın koymuş olduğu yasak ile beraber Türkiye'de ihracatçıların alternatif pazarlar bulduğunu ifade eden Taşkın, “Özellikle Rusya'ya satmıyoruz ama Rusya'ya komşu bütün ülkelere yoğun bir domates satışı oluyor. Arap ülkelerine, Birleşik Arap Emirlikleri'ne, Arabistan'a, Suriye'ye ve Irak'ta yoğun bir şekilde domates gidiyor. Tabi bunun bir nedeni de bu yıl soğuk geçti. Antalya, Mersin dahil olmak üzere bir çok yerde sera bölgeleri, seralar soğuktan etkilendi ve erken kaldırmak zorunda kaldılar. Rekolte düştü talepte artınca fiyatlar yükseliyor. Fiyatı belirleyen arz talep dengesidir. Fiyatı bir sera tek başına oluşturmaz. Eğer arz talebi karşılamıyorsa fiyat yükselir, ama bunun geçici olduğunu düşünüyoruz. Özellikle önümüzdeki günlerde haftalarda Akdeniz Bölgesi'nde tarla ürünlerinin çıkmasıyla beraber fiyatlar düşecektir” dedi.

“Bu seranın toplam üretimi Van'ın toplam ihtiyacının yıllık yüzde 7 veya 8’ini ancak karşılayabilir”

Seralardaki topraksız tarım üretiminin topraklı üretime karşı daha pahalı olduğunu ifade eden Taşkın, “topraksız tarım sıralarında üretim maliyetleri normal seralara göre ya da açıkta üretime göre daha yüksek. Hiçbir zaman tarla üretimi düzeyine düşmez.Van için düşünecek olursak Vanda yaklaşık yılda 10-15 bin ton domates tüketimi oluyor. Bu seranın toplam üretimi Van'ın toplam ihtiyacının yıllık yüzde 7 veya 8’ini ancak karşılayabilir. Van’da pazara etki yapmak istiyorsak sektör olarak daha fazla üretim yapmamız gerekiyor, daha fazla seralar kurmamız gerekiyor. İlimizde Çaldıranda jeotermal kaynaklar var. Jeotermal seracılık yapıldı güzelde bir örnek oldu. Türkiye'de ilki teşkil ediyor ama bunun gibi bizim Saray, Erciş ve Başkale ilçelerimizden jeotermal kaynaklar var. Bu jeotermal kaynakları değerlendirilerek daha fazla sera yapmalıyız ki ilin domates sektöründe iddialı olsun, söz sahibi olsun yoksa tek başına bir sera Van’da piyasa oluşturacak düzeyde üretim yapmıyor zaten. Burada zaten ihracat kapasitesi de yok. Yerel piyasada ancak tüketilen bir yoğunluk görüyoruz. Yerelde iddialı olmamız için daha fazla üretim yapmamız gerekiyor” dedi.

Kaynak: GazeteVan