MERSİN'in Erdemli İlçesi'ndeki Ortadoğu Teknik Üniversitesi Deniz Bilimleri Enstitüsü (ODTÜ DBE) tarafından yürütülen Deniz Ekosistem ve İklim Araştırmaları Merkezi (DEKOSİM) Projesi kapsamında, Türkiye'de ilk defa hem oşinografik hem de meteorolojik verileri gerçek zamanlı ölçebilecek kabiliyete sahip şamandıra yapıldı.

Uzun yıllar boyunca, hem denizden hem de atmosferden sürekli veri toplanarak iklimde ve buna bağlı olarak deniz ekosisteminde meydana gelecek değişimlerin takip edilmesinin amaçlandığı şamandıra, 'Bilim 2' araştırma gemisi ile ODTÜ DBE yerleşkesinin yaklaşık 7 kilometre açığında, 100 metre su derinliğine sahip konuma yerleştirildi. Şamandıranın özellikleriyle ilgili bilgi veren ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Ahmet Erkan Kıdeyş, "Oşinografik sensorlar değişik su derinliklerinde her 20 dakikada bir denizin sıcaklığını, iletkenliğini yani tuzluluğunu ve çözünmüş oksijen miktarını ölçecek, ayrıca deniz yüzeyindeki klorofil ve bulanıklılık miktarını belirleyecek. Aynı şekilde şamandıranın altına yerleştirilen akustik doppler cihazı ile her iki metrelik su katmanında ayrı ayrı, akıntı şiddeti ve yönü ölçülebilecek" diye konuştu.

Kalkınma Bakanlığı tarafından desteklenen DEKOSİM projesinin 2012 yılında başladığını ve 8 milyon lira bir bütçesinin olduğunu belirten Prof. Dr. Kıdeyş, 18 kişilik uzman araştırmacı ile 5 kişilik teknik personelin yer aldığı proje kapsamında Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) ile yapılan işbirliğiyle şamandıranın her dakika için rüzgar yönü ve şiddeti, dalga yüksekliği, basınç gibi meteorolojik parametreleri ölçeceğini de ifade eden Prof. Dr. Kıdeyş, şamandıradan alınacak gerçek zamanlı veriler ile deniz ulaştırmadan balıkçılığa, kıyı yönetiminden deniz kirliliği önleme çalışmalarına kadar birçok farklı alanda yararlı olacağını söyledi.

GURUR KAYNAĞIMIZ

Araştırmacı Dr. Devrim Tezcan ise birçok özelliği bir arada taşıyan şamandıranın Türk bilim insanları ve mühendislerince hazırlandığını belirterek şunları söyledi:

"Birçok bileşenden oluşan bu şamandıra sistemini hazır alıp kurdurmak yerine, zaten deniz tecrübesine sahip bir kurum olarak bazı bileşenleri ayrı ayrı satın alıp, bazılarını Türkiye'de ürettirip kendi bilim insanlarımız ve mühendislerinin emeği ile çok daha ucuza mal etmiş bulunuyoruz. Şamandıranın yaklaşık 500 bin liralık bir maliyeti oldu. Bir deniz ülkesi olan Türkiye'nin denizdeki değişimleri anlık takip edebilmesi son derece önemli olacaktır. Bu proje gurur kaynağımızdır."

FOTOĞRAFLI