Sıra Cumhuriyetin Hafızasına Geldi !

Sıra Cumhuriyetin Hafızasına Geldi !

- 1925’lerden 1990’lara kadar geçen dönemi içeren ve günlük dosyalar halinde kağıda basılı halde tutulan AA arşivinin, “yer darlığı” gerek kalmadığı” “fazlalık” olduğu gerekçeleriyle kısa süre önce yok edildiği duyumu doğru mudur?

HAZİNEDEN ANADOLU AJANSI'NA TEFTİŞ !

 
ANKARA
 
CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran’ın, Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç’a yönelttiği soru önergesi, Anadolu Ajansı’nın (AA) kurucuları arasında yer alan Atatürk’ün hisselerini gözetmekle yükümü olan Hazine Müsteşarlığı kontrolörlerinin geçen hafta AA Genel Müdürlüğü’ne giderek tarihinde ilk defa iki gün boyunca geceyarılarına kadar inceleme-denetleme yaptıkları iddiasını gündeme getirdi.
 
CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, Başbakan Yardımcısı Arınç’ın yanıtlaması istemiyle TBMM’ye bir soru önergesi sundu.
 
Anadolu Ajansı’nın, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk ve arkadaşları tarafından 6 Nisan 1920’de kurulduğunu belirten Oran, Anadolu Ajansı’nın 1 Mart 1925'te ise "Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi"ne dönüştürülerek, özerk statüye kavuştuğunu ifade etti. Oran’ın, önergede Arınç’a yönelttiği sorular şöyle:
 
ATATÜRK'ÜN ANADOLU AJANSINDA HİSSESİ VAR MI?
 
- Anadolu Ajansı Türk Anonim Şirketi’nin kurucu hisseleri kimlere hangi oranlarda aittir? Bugün bu hisseler kimlere hangi oranda aittir?
- AA’nın kuruluşu sırasında Mustafa Kemal Atatürk’ün şahsına ait hisse bulunmakta mıdır? Bugün bu hisselerin temsili kimde, hangi kurumdadır? Atatürk’ün hisselerinin bugünkü değeri kaç TL’dir?
-  Atatürk’ün AA’daki hisselerinin korunup gözetilmesini, yönetilmesini kim ya da hangi kurum yapmaktadır?
 
HAZİNA MÜSTEŞARLIĞI  AA'DA DENETİM YAPTI MI ?
 
- Hazine Müsteşarlığı’na bağlı kontrolörler Atatürk’ün hisselerini koruma adına bugüne kadar Anadolu Ajansı’nda hiç denetim yaptı mı? Hazine kontrolörlerinin Şubat 2013 itibariyle Anadolu Ajansı Genel Müdürlüğü’ne gelerek ilk kez denetim yaptıkları duyumu doğru mudur?
- İnternetin yaygınlaşması öncesinde AA’nın teleksle geçtiği haberlerin arşivi tutuluyor mu? Teleks çıktısı şeklindeki bu arşiv dijital ortama geçirildi mi?
 
ANADOLU AJANSI ARŞİVİNİ YOK ETTİ Mİ?
 
- 1925’lerden 1990’lara kadar geçen dönemi içeren ve günlük dosyalar halinde kağıda basılı halde tutulan AA arşivinin, “yer darlığı” gerek kalmadığı” “fazlalık” olduğu gerekçeleriyle kısa süre önce yok edildiği duyumu doğru mudur?
- Bir anlamda Türkiye Cumhuriyeti’nin hafızası olan AA haberlerinin dijital arşiv geçmişi hangi tarihe kadar geri gitmektedir? Bugün itibariyle 1930-1990 arasındaki herhangi bir güne ait haber arşivine dijital olarak ulaşılabiliyor mu?
 
ANADOLU AJANSI'NIN ÖNEMİ 


Anadolu Ajansının tarihi, Türkiye Cumhuriyetinin tarihi ile adeta özdeştir. Öyle ki, Türkiye Büyük Millet Meclisi açılmadan 17 gün önce 6 Nisan 1920'de kurulan Anadolu Ajansı, devleti kuran bu kurumun çıkardığı ilk yasaları duyurdu; Milli Mücadelenin ve Kurtuluş Savaşının her aşamasına, Cumhuriyet devrimlerine tanıklık etti.
 
Anadolu Ajansı, Atatürk adı ile de adeta özdeştir. Anadolu Ajansı muhabirleri, kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün her çalışmasında yanında oldular; yurt gezilerini izlediler, halka seslenişini, gösterdiği hedefleri, en iyi biçimde duyurdular; haberleriyle Atatürk'ün gerçekleştirdiği devrimlerinin kök salması için, çaba gösterdiler. AA muhabirlerinin yazdıkları haberler, Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti konularında hazırlanan kronolojilerde yer aldı; Atatürk'ün söylev ve demeçleri ile ilgili eserlerde, Atatürk'ün yurt gezilerini anlatan kitaplarda, tarih ve anı kitaplarında Anadolu Ajansının haberlerinden sıkça yararlanıldı. AA muhabirleri, Atatürk'ün, Türkiye Cumhuriyeti ve halkı için gerçekleştirdiği her güzel şeyde yaşadığı sevince, mutluluğuna tanıklık ettiler; hastalığında, O'nun sağlığına ilişkin haberleri duyururken hüzünlendiler. Atatürk'ün ölümünde ise vatandaşlara da dağıtılan ve onların gözyaşları içinde okudukları hükümetin Resmi Tebliğinin yer aldığı bülteni yazmanın acısını içlerinde hissettiler.

Anadolu Ajansının tarihi, Türk Basın Tarihi, Türk Edebiyatı Tarihi için de önem taşımaktadır. Türk basınının gelişmesine öncülük eden Yunus Nadi Abalıoğlu, Ruşen Eşref Ünaydın, Falih Rıfkı Atay gibi kalemler, Halide Edip Adıvar, Yakup Kadri Karaosmanoğlu gibi Türk Edebiyatının önemli yazarları ve araştırmacıları ve daha niceleri, Anadolu Ajansının kuruluşundan itibaren kurumda görev aldılar, onun gelişmesi için uğraş verdiler.

Anadolu Ajansı, Türk dış politikasının, Türkiye'nin sosyal, ekonomik ve günlük yaşamının da tanığıdır. O yüzden AA'nın haberleri ve fotoğrafları, bütün araştırmacılar için birinci elden kaynak niteliğini taşımaktadır.