Kerry, Dışişleri Bakanlığı’nda gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bugün burada önünüze çıkmadaki amacım, IŞİD’in kontrolü altında bulundurduğu bölgelerdeki gruplara karşı soykırım yapmaktan sorumlu olduğu yönündeki hükmümü ortaya koymak. Bu gruplara Yezidiler, Hıristiyanlar ve Şii Müslümanlar dahil” dedi.

IŞİD’in ideoloji ve eylemleriyle, kendini tanımlamasıyla soykırıma yatkın bir yapıya olduğunu ifade eden Kerry, IŞİD’in yine aynı halkları hedef alacak şekilde insanlığa karşı suç işlediğini ve etnik temizlikten sorumlu olduğunu, bazı durumlarda Sünni Müslümanlar, Kürtler ve diğer azınlıkları da hedef aldığını belirtti.

Açıklamasında IŞİD’in bugüne kadarki katliamlarından örnekler veren Kerry, şunları kaydetti:

“Soykırımın bir öğesi, etnik ya da dini bir grubun bir bölümünü ya da tamamını ortadan kaldırma niyetidir. Biliyoruz ki IŞİD, kurbanlarının bazılarını ‘ya inançlarını terk etme ya da ölüm’ arasında bir seçim yapmaya zorlamıştı. Bu seçim bir nevi ölümden ölüm beğendirmektir. Gerçek şu ki IŞİD Hıristiyanları Hıristiyan olduğu için, Yezidileri Yezidi olduğu için, Şiileri de Şii olduğu için öldürmüştür. Kontrolu altındaki bölgelerin çocuklarına da gönderdiği mesaj budur. Tüm dünya görüşü, kendi sapkın ideolojisine uymayan herkesi ortadan kaldırmaktır” diye konuştu.

Kerry, bu suçları tanımlamanın önem taşıdığını, ancak gerekli olanın bunları durdurmak olduğunu vurguladı.

‘Soykırım’ tanımlaması ne getirecek?

ABD Kongresi ve insan hakları örgütleri, Obama yönetiminin IŞİD’in işlediği suçlar için “soykırım” tanımlamasını kullanması yönünde uzun süredir baskı yapıyordu. Temsilciler Meclisi bu hafta başında, IŞİD’in katliamlarını “soykırım” olarak niteleyen bir tasarıyı oybirliğiyle kabul etmişti. Tasarı bağlayıcılığı olmasa da Obama yönetimine baskı unsuru oluşturuyordu. Bunun yanında Kongre, yönetimin IŞİD’in katliamlarını resmen soykırım olarak tanıma konusunda bir karara varması için bugüne kadar süre vermişti.

Kerry’nin soykırım tanımlamasını kullanması, bazı çevreler tersini savunsa da, ABD’ye IŞİD militanlarına karşı ilave adımlar atma yönünde hukuki bir yükümlülük getirmiyor ancak yönetimin soykırım ifadesini kullanması gerektiğini savunan çevreler, bunun IŞİD’e karşı uluslararası boyutta yürütülen savaşın daha fazla canlandırılmasına yardımcı olabileceğini, yabancı savaşçıları örgütten uzak durmaya teşvik edebileceğini ve uzun vadede suçluların uluslararası mahkemelerde adalet önüne çıkarılmasına katkı sağlayabileceğini belirtiyorlar.

Kerry açıklamasında, kararının suçlulara karşı gelecekte herhangi bir mahkeme kararına önceden hüküm verme amacını taşımadığını söylerken, “Ben soykırım iddiaları, insanlığa karşı suçlar ve etnik temizlik konusunda ne bir yargıç ne savcı ne de jüriyim. Nihayetinde, tüm gerçekler uluslararası bir soruşturma tarafından ve yetkin bir mahkemenin resmi hukuki kararı üzerinden gün yüzüne çıkarılmalı. Ancak ABD, katliamların kanıtlarının toplanması, belgelenmesi, korunması ve analiz edilmesi çabalarına güçlü destek verecek ve suçluların sorumlu tutulduğunu görmek için elimizden gelen her şeyi yapacağız” diye konuştu.

Kararının hukuki bir ağırlığı olmamasına karşın, Kerry, bugünkü açıklamasının IŞİD katliamlarının kurbanlarına ABD’nin onlara karşı işlenen suçların “rezilliğini” tanıdığını ve teyit ettiğini gösterdiğini umduğunu kaydetti.

Kongre üyeleri memnun

Kerry’nin açıklaması Kongre’nin önde gelen üyeleri arasında da memnuniyet yarattı. Temsilciler Meclisi’nde geçen tasarının hazırlayıcısı Cumhuriyetçi milletvekili Jeff Thornberry, Kerry’nin kararından duyduğu memnuniyeti dile getirerek, soykırım tanımlamasının uluslararası farkındalığı artırmasını, ‘sessiz kalma skandalını’ sona erdirmesini, eski inançlara mensup bu halkların korunması ve ata topraklarına geri dönebilmelerinin koşullarını yaratmasını umduğunu söyledi.

Temsilciler Meclisi Dışişleri Komitesi Başkanı Ed Royce da, Kerry’nin bu konuda “nihayet doğru kararı” verdiğini belirterek, Başkan Barack Obama’nın şimdi IŞİD’I yok etmek için yeni bir plan geliştirmesi gerektiği görüşünü dile getirdi.

Kerry’nin açıklaması, ABD yönetimlerinin süregelen bir çatışma sırasında soykırım tanımlaması yapmasının sadece ikinci örneği oldu. Daha önce George W. Bush’un başkanlığı sırasında, 2004 yılında dönemin Dışişleri Bakanı Colin Powell, Sudan ile Çad arasındaki Darfur bölgesinde yaşanan katliamları “soykırım” olarak nitelemişti.