Soykan Özçelik
İnternet üzerinden izlenme şekil değiştiriyor!
Şubat 2014’te düzenlenen internet yasası yine değişiyor ve bu kez site kapatmak daha da kolaylaşıyor.
TİB’in talimatıyla internete resen (başvuruya gerek kalmadan) erişim engelleme yapılacak hallere, “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi” durumları gerekçe gösterilerek eklendi tüm internet trafik bilgilerinin, Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı’nda (TİB) toplanması sağlanıyor.
Uzun süredir çıkması beklenen torba yasa tasarısının görüşmelerinin son gününde, 129’uncu maddesinde yapılan değişiklikle, internet trafik bilgilerinin depolanmasıyla ilgili önemli bir değişiklik yapıldı. İnternette trafik bilgisi, “hangi kullanıcının hangi adresi ziyaret ettiği ve ne kadar süreyle o adreste kaldığı” bilgilerini içeriyor. Sitenin içeriği ise, trafik bilgisi kapsamında değerlendirilmiyor ve saklanmıyor. Şubat ayında yapılan yasal düzenlemeyle, internet kullanıcılarının trafik bilgilerinin 6 aydan 2 yıla kadar erişim sağlayıcıları tarafından saklanması zorunluluğu getirilmişti. Buna göre trafik bilgisi ancak bir suç soruşturması veya kovuşturması kapsamında mahkemelerce talep edilmesi halinde, TİB tarafından erişim sağlayıcıdan alınacak ve mahkemeye sunulacaktı.
Yapılan değişiklikle, bu madde tamamen değiştirildi. Buna göre artık trafik bilgileri TİB’de saklanacak. Hâkim tarafından karar verilmesi halinde de ilgili mercilere verilecek. Yetkililer düzenlemenin gerekçesini, “Bir trafik bilgisi mahkeme tarafından talep edildiğinde bu bilginin temin edilip mahkemeye sunulması en az 1 aylık bir süreci kapsıyordu. Bu da birçok konuda gecikmeye neden oluyordu. Trafik bilgilerinin TİB’de tutulmaya başlanmasıyla birlikte, hâkimler bir karar verdiğinde hızlıca hareket etme imkânı olacak” sözleriyle açıkladı.
Dinlemeler konusunda en büyük polemiklerin odağında kalan TİB, telefonla dinleme ve takibin içine bir de internet takibini katmış bulunuyor. Çok kısa bir süre önce geçirilen torba yasayla TİB, trafik bilgilerini en az 6 ay saklayacak ve ihtiyaç duyulduğunda doğrudan mahkemeye ulaştıracak.
- Telefon dinlemelerinde trafik bilgisi şirketlerden isteniyor. Bu konuda anlaşılan o ki internet trafik bilgilerini doğrudan TİB alacak ve saklayacak
- Normal şartlarda dinleme yapılması için mahkeme emri veya savcıların prosedüre uygun istekleri geliyordu. Oysa internet bilgileri ne olur ne olmaz günün birinde istenebilir diye tamamıyla kontrol edilip saklanacak.
- Erişim Sağlayıcıları Birliği kurulması planlanıyor ve bu yönde adımlar atılıyordu. Bu adımın atılmasıyla bu birlik kadük oldu.
- Eskiden Türk Telekom ve benzeri servis sağlayıcılardan bilgiler istendiği için halkın negatif ilgisine maruz kalınıyordu. Şimdi şirketler bundan kurtulmuş oluyor.
Yorum
Bu durum neleri değiştiriyor:
Diyelim bir rahatsızlığınız var ya da şüpheleriniz var Google üzerinde araştırma yapıyorsunuz. Önce Google.com’a girişiniz, sonra yaptığınız aramalar, aranan kelimeler, sonuçlara göre gittiğiniz siteler, bu sitelerde ve Google’da ne kadar kaldığınız kayıt altına alınabilecek. Buna pornografik içerik yada illegal içerik arama vs dahil ya da adres çubuğundan ziyaret ettiğiniz tüm siteler ve burada kalma süreleriniz kayıt altına alınacak.
Yukarıda listelediğim gibi Eskiden potansiyel suçlular izlenirken şimdi herkes izlenecek. Bu bilgilerin 3.kişilerle paylaşıldığını düşünün. Mesela bir gün bir sigorta şirkertinden biri sizi arayıp “vefat halinde bu kadar kaza halinde bu kadar”la başlayan bir konuşma yapabilir ya da bir sağlık kuruluşunuzdan check-up için yada “şu şu rahatsızlıklar için kampanyamız var” diye aranabilirsiniz sonra iyide nereden biliyorlar diye düşünebilirsiniz. Cevap gayet basit: “Big brother is watching you!”
Peki şimdi ne yapacağız?
Yanıtım öncelikle bilinçli kullanıcı olup kişisel özgürlüklere giren bu tür konularda duyarlı olunması. Daha sonra:
VPN (Virtual Private Network-Sanal Özel Ağ http://tr.wikipedia.org/wiki/Virtual_Private_Network ) VPS(Virtual Private Server-Sanal Özel Sunucu http://tr.wikipedia.org/wiki/Virtual_hosting ) Meshnet ( http://www.bianet.org/bianet/biamag/150605-ozgur-ve-ucuz-internet-meshnet, https://korsanparti.org/2013/09/25/internet-oldu-yasasin-meshnet-internette-gozetlemeden-bikan-kullanicilar-kendi-internetini-kurdu-meshnet/) gibi çözümlerin kullanılması.
Bu çözümlerin arasında en kolay ve sıradan internet kullanıcılarının kullanabileceği VPN, bir çoğu aç-kapa şeklinde çalışıyor. Buna ek olarak seçeceğiniz VPN hizmeti paralı olursa bağlantı protokolu desteği olarak SSL/TLS,PPTP, IPSec, L2TP gibi protokol desteği olup olmadığı, sunucu konumları ve en önemlisi kayıt tutmayan bir hizmet olmasına dikkat edin. Ücretsiz VPN de kullanabilirsiniz ancak kayıt tutmama ve diğer hizmetler konusunda garanti vermeyebilirler.
VPN aslında oldukça kullanılan bir çözümdür.
Bankalar, Konsolosluklar, yurt içi – yurt dışı şubeleri olan şirketler… Bu güvenli ve sadece kendilerine tanımlı tünelden bilgilerini taşırlar. En basit anlatımla İstanbul’dan Ankara’ya aynı yoldan siz de gidersiniz, diğerleri de. Ancak siz görünmez bir tünel içinden, diğerleri açık ve aynı kulvardan.
Konuyu daha net kavramak adına https://www.youtube.com/watch?v=_GIZvv5fZ9I bağlantısındaki videoyu izlemenizi öneririm.
@soykanozcelik | about.me/soykanozcelik