ESKİŞEHİR Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ), Anadolu Üniversitesi, Kars Kafkas Üniversitesi ve Fırat Üniversitesi'nin ortaklaşa yürüttüğü çalışmayla, laboratuvar koşullarında tamamen yerli yapay kan üretimi gerçekleştirdi.

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu'na TÜBİTAK'a sunulan araştırma projesi önerisi kapsamında, tamamen yerli hemoglobin bazlı yapay kan üretiminde ön çalışmalar başarı ile tamamlandı. Proje kapsamında 4 üniversite ve bir teknopark şirketi tarafından verilen destekle oluşturulan geniş tabanlı bir yönetim düzeni oluşturuldu.

ESOGÜ Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Adnan Ayhancı ABD, Rusya ve Çin başta olmak üzere pek çok ülkenin yapay kan üretmeye başladığını, Türkiye'nin de bu hayati ürünü üretmekten geri kalmaması gerektiğini söyledi. Doç. Dr. Adnan Ayhancı yaptıkları yapay kan çalışmaları hakkında şu bilgileri verdi:

"Ürettiğimiz yapay kan ani ve acil ihtiyacın olduğu durumlarda kullanılacaktır. Hemen verilebilecek bir ürün, kan yerine geçebilecek alyuvar fonksiyonu gösteren bir ürün. Dolayısıyla hayat kurtaracak bir sıvı. Kan bankalarındaki kanlar, alındıktan sonra bir aydan fazla saklanamaz, hemen bozulur. Oysa yapay kanı ürettikten sonra bir sene saklayabiliyoruz. Özellikle son zamanlardaki AIDS hastalığını ve diğer birtakım kan yoluyla bulaşan hastalıkları düşünürsek, yapay kan ile bunların önüne geçmiş olacağız. Son olarak, istediğimiz kadar yapay kanı hızlı ve daha ucuz üretebileceğiz. Ürettiğimiz yapay kan, kan grubuna bakılmaksızın herkese verilebilecek. Tamamen yerli bir ürün olacağı için, Türkiye'nin belki de ileride oluşabilecek kan ihtiyaçlarının dışarıdan karşılanması zorunluluğunun da önüne geçilecek. Kan ürünleri çok hayati olduğu kadar çok da tehlikelidir. Birtakım istenmeyen kimyasallar veya biyolojik etmenler eklenebilir. Bu nedenle ülkemizin ihtiyacı olan hemoglobin bazlı kan stokunun ülke içinden sağlanması son derece önemlidir."

TÜBİTAK'IN HEDEFLERİYLE ÖRTÜŞÜYOR'

Tüm dünyada yapay kan üzerinde çalışmaların uzun süre önce başladığını, Türkiye'nin ise bu alanda ciddi bir açığı ve ihtiyacı olduğunu söyleyen Doç. Dr. Adnan Ayhancı, "Projemiz TÜBİTAK'ın öncelikli alanlarda açtığı '1003-SAB-ILAC-2015-2 Kan ve Kan Ürünleri' çağrısının 'Universal Kan Ürünleri ve Yapay Kan Araştırmaları' ile 'Kan Ürünlerinin Rekombinant Olarak Üretilmesi' hedefleriyle örtüşmektedir" dedi.