Muhalefet bir yandan 'Barajlar azaltılsın' diyor, 'hodri meydan' deyip şu anda çalışmayı yaptırıyorum

Başbakan Erdoğan, Cuma namazını Beştepe Hisarcıklıoğlu Camisi'nde kıldıktan sonra cami çıkışında gazetecilerin sorularını yanıtladı.

'Dar Bölge' seçim sistemi ile ilgili olarak Başbakan Erdoğan, "Dar bölge, şu anda bizim gündemimizdedir. Muhalefet bir yandan 'Barajlar azaltılsın' diyor, 'hodri meydan' deyip şu anda çalışmayı yaptırıyorum. Similasyonlar, vesaireler bittikten sonra 'dar bölge' sistemini Meclis'e getirebiliriz" dedi.

CHP’nin, dershanelerle ilgili yasanını iptali için Anayasa Mahkemesi'ne başvurması ile ilgili olarak Başbakan Erdoğan, "O konuyla ilgili biz kendi görevimizi yaptık, muhalefette kendine ait olanı yapar" diye konuştu.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün bugün Kütahya'da Cumhurbaşkanlığı seçimi ile ilgili yaptığı açıklamayı değerlendiren Başbakan Erdoğan, "Sayın Cumhurbaşkanımızdan dinlemeden bir şey söyleyemem" dedi.

DAR BÖLGE SEÇİM SİSTEMİ NE DEMEK?

AKP, “Anayasa’yı değiştirecek çoğunlukla gelebilmemiz için dar bölge sistemini tartışmaya açmalıyız” diyen Başbakan Erdoğan’ın açıklamasının ardından harekete geçti. Ağustos ayında yapılacak olan Cumhurbaşkanlığı seçimleri tartışması bitmeden birden bire ortaya çıkan "Dar bölge" tartışması, AKP'nin yeni bir manevrası olarak görülüyor. Erdoğan'ın bu tartışmayı başlatarak tartışmalı yerel seçimler ve yolsuzluk iddiaları gündemini soğutmayı amaçladığını düşünenlerde var. Önümüzde ki hafta meclis gündemine alınan 4 bakanın yolsuzluk fezlekesinin tartışılması arefesinde "dar bölge" sisteminin tartışmaya açılması manidar karşılandı. Muhalefet partileri ise henüz yerel seçim sonuçlarını tartışıyor. Birden bir ortaya atılan ve gündemi değiştiren bu dar bölge seçim sistemi nedir? Cumhuriyet gazetesinin konuya ilşkin analizi şöyle.

TÜRKİYE BU SİSTEME HAZIR DEĞİL

Sistem uygulanırsa seçim barajı tarihe karışacak. Yeni sistemle Türkiye, milletvekili sayısı kadar seçim bölgesine ayrılacak, her bölgeden en fazla oyu alan bir milletvekili seçilecek. Ancak muhalefete göre, Türkiye bu sisteme hazır değil.

TALİMAT BAŞBAKAN ERDOĞAN'DAN

Başbakan Tayyip Erdoğan’ın, milletvekilleriyle istişare toplantısında “Anayasa’yı değiştirecek çoğunlukla gelebilmemiz için dar bölge sistemini tartışmaya açmamız gerekiyor” sözleriyle gündeme getirdiği sistemle ilgili AKP milletvekilleri “Meclis kapanmadan önce çıkarırız. 2015 seçimleri ‘dar bölge’ ile yapılır” dedi.

İSTANBUL 81 BÖLGEYE AYRILACAK

Habertürk'ün haberine göre; Anayasa’ya göre seçimlerle ilgili değişikliğin, seçim tarihinden 1 yıl önce yapılması gerekiyor. Aksi halde seçimlerde uygulanamıyor. Bu nedenle dar bölge seçim sisteminin 12 Haziran’a kadar çıkarılması gerekiyor. Dar bölge seçim sistemi, her milletvekili için bir bölge oluşturulmasını öngörüyor. Türkiye 550 bölgeye, örneğin, şu anda 3 bölgesi olan İstanbul 81 bölgeye ayrılacak. O bölgede en çok oyu alan partinin adayı kazanacak. Diğer partilerin adayları kaç oy alırsa alsın seçilemeyecek.

2011 BAZ ALINIYOR

Başbakan Erdoğan’ın yurtdışından gelen “baraj” eleştirilerinin de önüne geçeceğini belirttiği dar bölge sistemiyle ilgili çalışma, AKP’nin 2011 seçimlerinde aldığı oy oranı baz alınarak yapılıyor. Dar bölge, AKP’nin anayasal çoğunluğu elde edebileceği bir sistem olarak görülüyor.

AKP kurmaylarının değerlendirmeleri şunlar:

YEREL DİNAMİKLER

“Dar bölge”de ancak yüzde 50’nin üzerinde bir oyla avantajlı olunacağını dile getiren bazı AKP'liler, yerel dinamiklerin harekete geçecek olmasının dezavantaj oluşturabileceğine partiden çok adayların ön plana çıkacağına dikkat çekti.

NASIL BÖLÜNECEK

AKP’nin, güçlü olduğu yerlere göre bölgeleri belirleyeceği, en güçlü ismini aday yapacağı belirtiliyor. Ancak bunun, aynı ildeki isimler arasında çekişmeye yol açabileceği kaydediliyor.

İTTİFAK İHTİMALİ

Bir bölgede şansı olmayacağını gören partilerin, diğer bölgelerde güçlenebilecek ittifaklara gidebileceği ve bunun da güçlü parti açısından faydanın aksine beklenmeyen bir kayba yol açabileceği vurgulanıyor.

YÖNLENDİRME

Bölgedeki seçmen sayısı azalacağı için parasal güç kullanımı, dini hassasiyetler, etnik köken ya da ağalık gibi unsurlar kullanılarak seçmeni yönlendirmenin daha kolay olabileceğine dikkat çekiliyor.

SEÇMEN NAKLİ

Seçmen sayısının az olmasından dolayımahalleler arası seçmen naklinin gündeme gelebileceği belirtiliyor.

'DAR BÖLGE'DE KAZANAN-KAYBEDEN

AKP için yapılan simülasyonlara göre “dar bölge”de MHP vekil kaybediyor. 2011 genel seçimlerinde alınan yüzde 49 oyla Meclis’te 327 sandalye kazanan AKP’nin vekil sayısı 342’ye yükseliyor. CHP’nin vekil sayısı 135’ten 138’e çıkarken, MHP’nin vekil sayısı 53’ten 32’ye düşüyor. BDP’nin milletvekili sayısı ise 36’dan 38’e yükseliyor.

'TAMAMEN HAYAL ÜRÜNÜ'

ANAR Genel Müdürü İbrahim Uslu, dar bölge simülasyonlarının tamamen hayal ürünü olduğunu belirtti, “Bölgelerin nereden bölüneceği belli değil. Konya ya da Ankara nerelerden bölünecek o bilinmeden ne kadar vekil çıkarılacağını hesaplamak zor” dedi.

MUHALEFET TEPKİLİ

MHP lideri Devlet Bahçeli, dar bölge sistemi ile ilgili "Bizi hayelet ve kalkınma partisinin hayali projeleri arkasında koşturmayın" derken, CHP Sözcüsü Haluk Koç, "Gelişmiş bir alt yapıya sahip değiliz. Türkiye için getireceği sakıncalar var. Bölgeler daraldıkça siyasi bilinç azalır." dedi.

BDP'li Altan Tan ise "Daraltılmış bölge tavşanı... BDP'yi Kürt illerine MHP'li de Orta Anadolu Çukurova CHP'yi de plajlara hapsetme taktiği" sözleriyle itiraz etti.

İŞTE ERDOĞAN'IN AÇIKLAMALARI