Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, ekranlarda, meydanlarda halka nasıl becerikli olduklarını, nasıl büyük işler başardıklarını söylerken, AKP Hükümeti’nin, Azerbaycan’la doğalgaz anlaşmasını yenileyerek, halkın korkunç bir fatura ödemesine neden olduğu ortaya çıktı. Anlaşmada yapılan değişiklik ile doğalgaza Türkiye’nin ödediği fiyat bir anda 129 dolardan 508 dolara yükseldi. Türkiye durup dururken tam 1.4 milyar dolar fark ödemek zorunda kaldı; 15 milyar dolar daha ödeyecek. AKP, Türkiye’ye Azeri doğalgazını ihraç etme hakkını da yok etti.

CHP İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun verdiği bilgilere göre; Türkiye ile Azerbaycan arasında 12 Mart 2001 tarihinde Bülent Ecevit’in Başbakanlığı’ndaki DSP-MHP-ANAP hükümeti Azerbaycan’la doğalgaz alım anlaşması imzaladı. Buna göre, 2021 yılına kadar gazın standart metre küp fiyatı (1000 m3) 70 ABD Dolarının altına inmeyecek ve 120 ABD Dolarının da üstüne çıkamayacaktı. Bu anlaşmayla Türkiye’nin aldığı doğalgazı diğer ülkelere ihraç edebilmesi de karar bağlandı.

Türkiye bu anlaşma çerçevesinde, 2007 yılında Azerbaycan’dan gaz alımına başladı. Aynı yıl doğalgazın uluslararası piyasalarda standart metre küp fiyatı 300 doların üzerine çıktı. Azerbaycan doğalgazın da üst fiyatın 120 dolar olması, yapılan anlaşmayı Türkiye için çok avantajlı hale getirdi.

Alınan gazın ilk faturası 120 dolar/Sm3 üzerinden ödendi. Ancak Azerbaycan’ın 2008 yılında fiyat konusunda revizyon istemesi üzerine 4 Haziran 2010 tarihinde Azerbaycan ile Türkiye arasında yeni bir anlaşma yapıldı. Bu anlaşma ile Türkiye lehine olan 70-120 dolar fiyat bandı kaldırılırken, aldığı doğalgazı ihraç etme hakkı yürürlükten kaldırıldı. 

GEÇMİŞ YILLARA TEŞMİL EDİLDİ

Türkiye’ye satılan doğalgaz fiyatının artırılmasının yanı sıra söz konusu anlaşmayla yeni fiyat geçmiş yıllara da yansıtıldı ve üstelik 2010’da yapılan bu yeni anlaşmanın geriye yönelik olarak 15 Nisan 2008 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesine karar verildi. Böylece Türkiye, 2008 yılına kadar 1000 standart metreküp (Sm3) doğalgaza 129 dolar öderken, bu fiyat 2011’de bin anda 508 dolara çıktı. 

Türkiye ile Azerbaycan arasında 2001 yılında imzalanan anlaşmanın geriye dönük değiştirilmesinin faturası ağır oldu. Bunun sonucunda Türkiye, Azerbaycan’a geçmiş 2 yılda aldığı doğalgaz için 1.4 milyar dolar fiyat farkı ödedi. 

Sayıştay Raporu’nda da yer alan anlaşma değişikliği uyarınca Türkiye’nin 2021 yılına kadar ödeyeceği fiyat farkının 15 milyar doları geçmesi bekleniyor. 

BOTAŞ’ın Azerbaycan doğalgazını ihraç hakkı anlaşmayla ortadan kaldırılırken, BOTAŞ’ın Yunanistan’a satacağı doğalgazın 2 milyar m3’lük kısmı Azerbaycan doğalgaz şirketi SOCAR’a devredildi. Böylece Türkiye, Azerbaycan’dan ucuza alarak piyasa fiyatından Yunanistan ve Bulgaristan’a ihraç edeceği 2 milyar m3 doğalgaz hakkından ve milyonlarca dolar kârdan mahrum kaldı.

“HATANIN BEDELİNİ HALK ÖDÜYOR”

CHP’nin “Yolsuzlukla Mücadele Birimi”nin başında bulunan ve geçtiğimiz günlerde bir televizyon kanalında, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’a konuyla ilgili sorular yönelten İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu, 2001’de Türkiye’nin lehine imzalanmış olan anlaşmanın 2008’de Türkiye’nin aleyhine olarak değiştirilmesinin bedelinin halk tarafından ödendiğini söyledi. Erdoğdu, “AKP iktidarı milletin malını mirasyedi gibi yağmaladığı yetmezmiş gibi önceki hükümetlerin yaptığı doğru işleri de milletin aleyhine bozuyor. Azerbaycan’la yapılmış, Türkiye’nin son derece lehine olan anlaşmanın bu iktidar tarafından bozulması sonucu bu halk yılda 1 milyar 400 milyon lira fazla para ödedi. Yıllar geçtikçe daha da çok ödeyecek. Yazık değil mi bu millete? Anlaşmanın değiştirilmesi nedeniyle Türk halkı doğalgaza şimdi iki kat fazla para ödüyor” diye konuştu.