ABD: Twitter yasağı, 21'inci Yüzyıl'da kitap yakmak gibi

ABD Dışişleri Bakanlığı ve ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Samantha Power, Türkiye'deki Twitter yasağına sert eleştiriler getirdi.

ABD Dışişleri Bakanlığı'nın resmi blog sayfasında; bakanlığın kamu işlerinden sorumlu müsteşarı Douglas Frantz tarafından kaleme alınan, "21'inci Yüzyıl'ın kitap yakımı" başlıklı bir yazı yayımlandı.
 
Frantz'in Türkiye'deki Twitter yasağını konu alan yazısı, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın resmi Twitter hesabı @StateDept tarafından "İnternet sansürü 21’inci Yüzyıl'da gerçekleşen bir kitap yakma eylemidir ve kimseyi daha güçlü kılmaz" ifadesiyle paylaşıldı.

DOSTLARIMIZ DA BU HATAYA DÜŞÜYOR

Eski bir gazeteci olan ve geçmişte New York Times'ın İstanbul büro şefliğini de yapan Frantz tarafından kaleme alınan yazıda şu ifadeler kullanıldı:
 
"Her gün, dünyanın dört bir yanındaki hükümetler kıymetli kaynaklarını internet sansürüne adıyorlar. Bu 21'inci Yüzyıl'da gerçekleşen bir kitap yakma eylemidir ve kimseyi daha güçlü kılmaz. Bu tarz baskılar hepimizi etkilemektedir. İnternetin dünya topluluğu forumu olarak hizmet ettiği bir çağda uygulanan sansür, dünyanın her yerindeki ifade özgürlüğüne yönelik bir tehdittir.
 
Bazen dostlarımız bile bu hataya düşüyor. Türkiye gibi bir dostun; fikirlerin serbest akışından, hatta Twitter'ın sunduğu eleştirilerden korkacak bir şeyi yok. vatandaşların sosyal medya araçlarına erişiminin engellenmesine yönelik girişimden geri dönülmelidir."
 
DEMOKRASİYLE BAĞDAŞMIYOR

ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Power ise Twitter hesabından yayımladığı mesajda, “Türkiye’nin Twitter’a erişimi durdurması son derece tedirgin edici bir durum. Bilgiye serbest erişimi kapatmak demokrasiyle bağdaşmıyor. Vatandaşların erişimin yeniden açılması yönündeki çağrısını destekliyorum” dedi. Mesaj ABD’nin Ankara Büyükelçiliği'nin resmi Twitter hesabı tarafından da retweet edildi.

KİTAP YAKMANIN TARİHÇESİ

Tarihte, Sütçüler Kaymakamı'nın yarım kalan girişimini tamamlayan, alevleri seyretmek için de matbaanın icadını bile beklemeyen pek çok kişi var; Örneğin Çin İmparotoru Qin Şi Huang. İmparator M.Ö. 212 yılında pek çok felsefe ve tarih kitabını imparatorluk kütüphanesi için birer nüsha ayırdıktan sonra yaktı. Hıristiyanlığın ilk yıllarında Efes'te pek çok kitap "tuhaf ve acayip" olduğu için yakıldı. En ünlü yangınlardan biri İskenderiye Kitaplığı'nın M.S. 392 yılında yakılmasıydı. Ardından 5. yüzyılda Etrüsk'lerin dine ilişkin kitaplarının toplanması ve yakılması tarihe geçti. Tarihte mevcutlara oranla hemen hemen en çok kitap Ortaçağ'da yakıldı. Kentler, neredeyse kitaplardan yükselen alev ve dumanlara boğuldu. Kilise güçlendikçe genellikle dini gerekçelere dayanan ateşler daha da harlandı. 1233'te Maimonides'in "Şaşırtma Rehberi" isimli kitabı Güney Fransa'da yakıldı. 1480 yılında Tomas Torwuemada Katolik olmayan kitapları, özellikle de Yahudileri'nin Talmut'unun yakılacağını duyurdu. 1497'de Girolamo Savonarola'nın "Bonfire of the Vanities" adlı kitabı açık saçık, şehvet düşkünü bulunduğu için Boccaccio'nun ünlü Dekameron'u gibi yakıldı. Aynı yıllarda İspanya'da pek çok Arap harfli kitap da Granada Patriği'nin emriyle yangınların hedefi oldu. Kilise bazen İncil'in çevirilerine bile tahammül edemiyor ve ateşler hemen yükseliyordu. "Yeni Ahit"in İngilizce çevirileri de bu yüzden ateşi boyladı. Avrupa'da kitaplardan yükselen dumanlar Nazi'lerin iktidara yaklaştığı 30'lı yıllarda yoğunlaşacaktı. Naziler pek çok Yahudi yazarın kitabını ya da diğer "dejenere" kitapları neredeyse bir tören ihtişamında yakıyordu. Nazilerin 10 Mayıs 1933'de Berlin'de Opera Meydanı'nda yaktığı büyük ateş hafızalardan hiç kaybolmadı. Humboldt Üniversitesi'nin ve Cinsel Bilimler Enstitüsü'nün içlerinde Thomas Mann, Erich Maria Remarque, Henrich Heine, Karl Marx ve H.G. Wells gibi yazarlara ait 20 bin kitap SA ve Nazi gençlik örgütleri tarafından çoşkuyla yakıldı. Bu büyük bir kampanyaya dönüştü ve ardından pek çok kentte kitaplar meydanlara toplanarak öğrenciler tarafından yakıldı. Yakın tarihte sadece Naziler kitap yakmıyordu. 1948 yılında New York Binghamton'da, rahipler, öğretmenler ve ailelerinin gözetimindeki çocuklar yaklaşık 2 bin çizgi romanı dini gerekçelerle yaktılar. Türkiye'de de kitap yakma genellikle "Askeri darbelerle" birlikte gelen bir faaliyet oldu. Kitabı her zaman devlet yok etmedi. Bazen insanlar da başları derde girmesin diye kitaplarını yakmak zorunda kalıyordu. 12 Mart'ta özellikle İstanbul'un "ev ev aranması" sırasında pek çok kitap "suç unsuru" sayılabileceği için sahipleri tarafından sobalarda, bodrumlarda yakılmıştı. 12 Eylül'deki askeri darbenin ardından da onbinlerce kitap hem devlet tarafından, hem de sahipleri tarafından yakıldı. 12 Eylül döneminde Milli Güvenlik Konseyi tarafından çıkarılan bir yasa ile "müsadere edilen kitapların" imhasına olanak tanınması kitap kıyımını doruğa çıkardı. Ağırlıkla sol düşüncedeki on binlerce kitap yakılarak ya da SEKA'ya gönderilerek imha edildi.

ŞEYTANI POTTER 

Kitaplardan çıkan dumanlar Ortaçağ'daki kadar sık olmasa da hala görülüyor. 90'lı yılların ortasında Salman Rüşdi'nin İslam dünyasında büyük tepkilere neden olan "Şeytan Ayetleri" isimli kitabı İngiltere'deki kızgın kalabalıkların gösterilerinde toplu halde yakılıyordu. 2001 yılında Mısır Kültür Bakanlığı şair Abu Nuwas'ın "erotik şiirlerini" içeren 6 bin kitabı radikal İslamcılardan gelen tepkilerle yaktı. Batı dünyasında büyük bir dalga halinde yakılan kitaplardan biri de bestseller listelerinin üst sıralarındaki "Harry Potter" kitapları oldu. Amerika'daki çeşitli kiliseler "şeytani" buldukları bu kitabın yakılmasını istedi ve çok sayıda kitap, fanatik kalabalıklar tarafından törenle yakıldı.