CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, TBMM Genel Kurulu'nda ek bütçeyle ilgili; "Bankaların öz kaynak yapısının düzeltilmesi mümkün olmalı fakat baktığımız zaman krediyle ilgili kredilerin donuk olduğunu, tahsili gecikmiş alacakların gerçekten olduğu gibi gösterilmediğini ve kredilerin de seyyal olmadığını, bu şekliyle de kredilerin yüzdürüldüğünü ve esnafın, ticaretin, KOBİ'lerin yeterli bir şekilde desteklenmediğini görüyoruz. Bunun için de önümüzdeki dönemde bankalar açısından da bir sıkıntı yaşamamak için öz kaynak yapısının güçlendirilmesi lazım. Sonuç olarak, bu bütçe gerçekten bütçe hakkının zedelendiği, gelir dağılımının bozulduğu, borç sarmalına girildiği bir bütçe" dedi.
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay, TBMM Genel Kurulu'nda dün ek bütçe görüşmeleri sırasında vergi ve gelir dağılımındaki adaletsizliklere dikkat çekti. Akay'ın açıklamalarışöyle:
"Bir haftadır hem torba yasayı hem ek bütçeyi görüşüyoruz. Torba yasa ve ek bütçeyi beraber düşünmemiz gerektiğine inanıyorum, sebebi de torba yasa içerisinde de gerçekten gizli bir ek bütçe var. Bu ek bütçeyle 1 trilyon 119 milyar 500 milyonluk bir ödenek ve buna mukabil de karşılığında bir gelir oluşturuluyor. Tabii ki burada yer almayan, personel giderleriyle ilgili yaklaşık 794 milyarlık da bir personel harcaması var; bu, ek bütçenin içerisinde değil, torba yasa içerisinde gizlenmiş bir vaziyette duruyor. Tabii ki bu torba yasa içerisindeki 794 milyar ve 661 milyar, ki net borçlanma limitiyle ilgili tutarı topladığımız zaman da yaklaşık en az 1 trilyon 490 milyarlık bir bütçe açığından bahsediyoruz.
"BORÇLANMANIN ÜRETİMİ ARTIRICI, İHRACATI ARTIRICI, İSTİHDAMI ARTIRICI ALANLARA KULLANILMASI GEREKİR"
Gerçekten bu bütçe açığıçok ciddi bir bütçe açığı. Bu açığın finanse edilmesi için de 11'inci maddede belirtilen Cumhurbaşkanı’na eski kanundaki yetkilerin 3 katı kadar bir borçlanma yetkisi veriliyor; bu da 2 trilyon 186 milyarlık bir rakama tekabül ediyor. Yani aradaki fark da 700 milyar civarında da bir fark burada duruyor. Tabii ki borçlanılacak, ülkemiz için, güzel faaliyetler yapmak için, yatırımlara yönelik borçlanmalar yapılmasıönemlidir ama bu aradaki boşluğun üretimi artırıcı, ihracatı artırıcı, istihdamı artırıcı alanlara kullanılması gerekir. Daha önceki konuşmamda da belirtmiştim, ülke ekonomisi için de 81 ilde ihtisas organize sanayi bölgeleri kurulmasını da ifade etmiştim. "Bunu da yapmıyorsanız hiç olmazsa aradaki farkı emeklilerimize verin" demiştik ama kabul ettiremedik. Tabii ki bu olay neticesinde de karşılığında da bir gelir oluşması lazım. Bu gelirle ilgili olaya baktığımız zaman da gelirlerin de 1 trilyon 119 milyar 500 milyon civarında olması gerekiyor. Tabii ki gelir dağılımına bakıyoruz; dolaylı dolaysız vergiler var. Dolaylı ve dolaysız vergiler dağılımında da dolaysız vergilerin 402 milyar civarında dolaylı vergilerin de 747 milyar civarında olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla da yüzde 65 dolaylı vergi oranı var. Bu çok ciddi bir oran ve gelir dağılımını bozan bir oran. Bu gelir dağılımındaki bozukluğu arttırıp düşük gelirliden de yüksek gelirliden de aynı miktarda vergi alınmasını sağlayan bir olay.
"KUR KORUMALI MEVDUAT HESABI ÜLKEMİZ İÇİN ÇOK BÜYÜK BİR YÜK"
Tabii ki vergi toplayacağız ama vergi toplarken bu topladığımız kaynakların etkin bir şekilde dağılımını da sağlamamız lazım. Bakıyoruz karşı tarafa, kaynaklar etkin bir şekilde kullanılıyor mu? Bu bütçede Hazine ve Maliye Bakanlığı’na 279 milyarlık bir ödenek aktarılmış. Bu aktarılan ödeneğin dağılımına baktığımız zaman da iç ve dış borç faiz giderlerine toplam 69 milyarlık bir ödeme ayrılıyor. Yani Hazine'ye ayrılan tutarın yüzde 25'i, yine KİT transferleri için de yüzde 15'i; topladığınız zaman da yüzde 40'lık bir oran yapıyor. Bu, verimsiz bir oran, çok verimsiz bir kullanım; verimli bir şekilde kullanılması gerektiğini ifade ediyoruz. Yani faiz giderleriyle ilgili olarak Hazine, ayrılan ödeneğin büyük bir kısmını buraya aktarmış, sadece 110 milyarlık kısmını belediye payları olarak göndermiş. Yine, bir tarafta da kredi yani kur korumalı mevduat hesabı uygulaması var. Benden önce Sayın Ümit Hocam da konuşmuştu; kur korumalı mevduat hesabının 2022 yılı maliyetinin 165 milyar olduğunu ifade etti, 2023 yılı için de 300 milyarın üzerinde bir rakamdan, 25 milyar dolar civarında ortalama bir tutar maliyetinden bahsetti. Gerçekten kur korumalı mevduat hesabıülkemiz için çok büyük bir yük. Tedricen bu yükten bir an önce kurtulmamız gerektiğine inanıyorum. Bu konuyla ilgili önlemleri de mutlaka almamız lazım.
"BÜTÇE, GELİR DAĞILIMININ BOZULDUĞU VE BORÇ SARMALINA GİRİLDİĞİ BİR BÜTÇE"
Yine, Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız bankalarla ilgili, sermaye yeterlilik rasyosuyla ilgili bazı oranlardan bahsetti; oranın yüzde 12 olduğunu, ülkemiz için de yüzde 17 olduğunu ifade etti. Gerçekten bu oranın arka planına baktığımız zaman bankaların öz kaynak yapısının çok bozuk olduğunu görüyoruz. Bankaların bu öz kaynak yapısının düzeltilmesi mümkün olmalı fakat baktığımız zaman krediyle ilgili kredilerin donuk olduğunu, tahsili gecikmiş alacakların gerçekten olduğu gibi gösterilmediğini ve kredilerin de seyyal olmadığını, bu şekliyle de kredilerin yüzdürüldüğünü ve esnafın, ticaretin, KOBİ'lerin yeterli bir şekilde desteklenmediğini görüyoruz. Bunun için de önümüzdeki dönemde bankalar açısından da bir sıkıntı yaşamamak için öz kaynak yapısının güçlendirilmesi lazım. Sonuç olarak, bu bütçe gerçekten bütçe hakkının zedelendiği, gelir dağılımının bozulduğu, borç sarmalına girildiği bir bütçe."
Kaynak: ANKA Haber Ajansı