15 Temmuz gecesi gerçekleştirilen başarısız darbe girişiminin ardından ilan edilen olağanüstü hal ile yurt genelinde başlayan operasyonlarda 100 bine yakın devlet çalışanının açığa, gözaltına alınması depremi sürerken, dikkatlerden kaçan ekonomik kötüleşme rakamlara yansımaya başladı.

DARBE ÖNCESİ ZATEN KÖTÜYDÜ

Darbe öncesinden aylardır alarm veren tüm sektörler, darbe sonrası meydana gelen gelişmelerden daha çok etkileneceğinin sinyallerini vermeye başladı.

Darbe ile tarihi rekorunu kıran ABD Doları, düşürülen kredi notu sonrası 3.07-3.04 TL aralığına iyice yerleşmiş görünüyor.

Ciddi miktarda dış borcu bulunan Türkiye için büyük bir kriz anlamına gelen yüksek Dolar kurunun, düşeceği söylensede kısa vade ekonomiye büyük zarar vereceği açık.

KREDİ BATAKLARI CAN YAKACAK

Öte yandan borsada meydana gelen hızlı düşüşte bir toparlanma belirtisi görünmüyor. Kötü tablonun en kritik sonucu ise ucuz dolar döneminde kredi kullanarak büyük borçlara giren vatandaşların iflası anlamına gelen "batık kredi" rakamlarının inanılmaz boyutlara ulaşmış olması.

Ekonomi çevrelerini en çok korkutan bu durum uluslararası kredi değerlendirme kuruluşlarını da önlem almaya sevketti. Moddy's ve Fitch Türk bankalarını incelemeye aldı.

Sonuç 19 Ağustos'ta açıklanacak. Batık krediler konusunda Bankalar Birliği araştırması ise ürkütücü. İşte batık kredilerin zirve yaptığı kentlerde durum.

3 KENT VE YAKLAŞAN FACİA

TÜRKİYE'de işsizlik oranının en yüksek olduğu kentler arasında bulunan Adana, batık alacaklar listesinde bireysel krediler, bireysel kredi kartı ve ihtiyaç ve diğer kredilerde zirve yaptı.

Bu 3 kategoride Adana'yı Diyarbakır ile Gaziantep izledi. Konut kredisinde tasfiye olacak alacaklar sıralamasında Bitlis birinci, taşıt kredisinde ise başı Bartın çekti.

BU RAPOR DARBE ÖNCESİ YA SONRASI NE OLACAK

Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi, kredi ve diğer finansal kuruluşlardan topladığı risk bilgileriyle hazırladığı mayıs ayı istatistik raporlarını kamuoyuyla paylaştı.

Banka, finansman şirketleri ve finansal kiralama şirketlerince yapılan bildirimlerle değerlendirme yapan Risk Merkezi, il il ekonomik verileri yayınladı.

Tasfiye olunacak alacaklar tutarının bireysel krediler ve tasfiye olunacak alacak tutarının toplamına bölünmesi ile yapılan hesaplamalara göre, Türkiye'de son yılların işsizlik şampiyonu Adana'nın veri listelerin başını çekiyor.

KREDİ KARTINDA ADANA ZİRVEDE

Tasfiye olunacak alacaklar listesinde bireysel kredilerde yüzde 8.8 ile Adana zirvede yer alırken bu kenti yüzde 7.2 ile Diyarbakır, yüzde 6.8 ile Gaziantep izledi.

Adana yüzde 17.8 ile bireysel kredi kartı risk oranıyla en yüksek 10 il arasında birinci, ikinci yine yüzde 16.3 ile Diyarbakır, yüzde 13 ile Gaziantep oldu. İhtiyaç ve diğer kredilerde ise Adana 10.6 ile zirvede yer alırken Diyarbakır 9.7 ile ikinci, yüzde 9.2 ile Gaziantep üçüncü sırada yer buldu.

Konut kredisinde tasfiye olacak alacaklar sıralamasında da yüzde 1.2 ile Bitlis, taşıt kredisinde ise yüzde 8.7 ile Bartın başı çekti.

100 BİN LİRA LİMİTLE KART YÜZDE 0.8

Bireysel Kredi Kartı Limit Aralıklarına Göre Doluluk Oranları, Kişi Sayısı ve Risk Dağılımında ise 100 bin lira ve üstü kartlarda risk oranı yüzde 38.5 olurken bu rakam 1000 lira ve altında yüzde 40.4 olarak gerçekleşti. Limitlere göre risk oranı 1000 ile 2 bin 500 lira arasında olan kartlarda yüzde 41.1 olarak zirve yaptı.

YÜKSEK LİMİTLİ KART RİSKİ

İstatistiklere göre, Türkiye'de limit aralığına göre kişi sayısı ise, 100 bin lira ve üstü kartlarda yüzde 0.8, en yüksek oran ile 5 bin lira ile 10 bin lira arasında limiti olan kişi sayısı yüzde 20.4 olarak gerçekleşti. 1000 lira ve altı limitli kart sahibi oranı ise yüzde 20.3'le dikkat çekti. Verilere göre değerlendirmeler şöyle:

Tasfiye Olunacak Alacaklar / Bireysel Krediler Oranı;

Adana : 8.8, Diyarbakır : 7.2, Gaziantep : 6.8, Batman : 6.8, Konya : 6.0, Şanlıurfa : 5.8, Mardin : 5.7, Osmaniye : 5.7, Mersin : 5.5, Siirt : 5.4, 

Tasfiye Olunacak Alacaklar / Bireysel Kredi Kartı

Adana : 17.8, Diyarbakır : 16.3, Gaziantep : 13, Mersin : 12.4, Osmaniye : 12, Şanlıurfa : 11.8, Hatay : 10.4, İstanbul : 10.4, Samsun : 10, Konya : 9.98

Kişi Başına Ortalama İhtiyaç ve Diğer Krediler Riski

Adana : 10.6, Diyarbakır : 9.7, Gaziantep : 9.2, Batman : 8.6, Konya : 7.8, Antalya : 7.6, Mersin : 7.6, Ankara : 7.3, Siirt : 7.1, Şanlıurfa : 7.0

Tasfiye Olunacak Alacaklar / Konut Kredisi

Bitlis : 1.2, Şırnak : 1.0, Siirt : 0.8, Hatay : 0.7, Muğla : 0.7, Şanlıurfa : 0.7, Mardin : 0.7, Zonguldak : 0.7, Kilis : 0.7, Ardahan : 6

Kişi Başına Ortalama Taşıt Kredisi Riski

Bartın : 8.7, Erzincan : 8.3, Bingöl : 7.5, Adıyaman : 6.8, Siirt : 6.6, Konya : 6.6, Sakarya : 6.3, Afyonkarahisar: 6.3, Sivas : 6.3, Kırıkkale : 5.0

Bireysel Kredi Kartı Limit Aralıklarına Göre Doluluk Oranları, Kişi Sayısı ve Risk Dağılımları

100.000 TL : 38.5

50.001 TL - 100.000 TL : 32.7

25.001 TL - 50.000 TL : 31.2

10.001 TL - 25.000 TL : 33.1

5.001 TL - 10.000 TL : 35.4

2.501 TL - 5.000 TL : 36.4